Lithium boordaccu installeren: hier moet je op letten

De knoop is door: jullie gaan over op lithium accu’s op de boot! Gefeliciteerd! Dat betekent dat je langer van de walstroom af kunt, veel sneller kunt laden en niet meer met kapotte accu’s hoeft te sjouwen de komende jaren.

Wat komt er kijken bij de installatie? Het kan zijn dat je nog de nodige vragen hebt: heb ik nog meer apparatuur nodig, is mijn huidige acculader geschikt en hoe moet ik die dan instellen? Kan ik de accu laten laden door de dynamo? Begrijpelijke vragen, waar we je in deze blog antwoord op geven.

Vooraf: gelukkig is het installeren van een lithium accu niet moeilijk. Er zijn wel belangrijke aandachtspunten. Die benoemen we in deze blog. Daarnaast levert elke gerenommeerde batterij leverancier een uitgebreide handleiding bij haar lithium accu’s. Lees deze ook altijd door en volg altijd alle aanwijzingen op om je garantie te behouden en een veilig systeem te installeren.

Aandachtspunten

1. Hoeveel accu’s wil je installeren
2. Lithium accu opladen met gewone acculader
3. Kan ik de lithium accu ook opladen met de dynamo?
4. Vergeet de kabels niet!

1. Hoeveel accu’s wil je installeren?

Hoeveel capaciteit heb je nodig?

Een lithium Lifepo4 accu heeft een capaciteit van vaak minimaal 100Ah (bij 12 volt). In tegenstelling tot een loodzuur accu die voor de helft ontladen mag worden, is de accu volledig te ontladen. Daarom is een lithium accu 100 Ah in de praktijk vergelijkbaar met een 200Ah loodzuur accu. Anders gezegd: heb je nu een 105Ah loodaccu staan voor de servicebank en vervang je die voor een 100Ah lithium accu dan heb je in 1 klap bijna 2x zoveel stroom tot je beschikking! Voor kleinere boten is de capaciteit van één 100Ah Lithium accu daarom vaak voldoende. We hebben al een 100Ah lithium accu beschikbaar vanaf 495 euro. Grotere boten met meer verbruikers, zoals een koelkast, stuurautomaat, omvormer en navigatie-apparatuur hebben doorgaans een grotere accubank nodig, denk bijvoorbeeld aan de 280Ah accu van PureAcell, een accu waarmee je in klap klaar bent voor lange tochten los van de walstroom! 

Wordt een hoge piekstroom gevraagd van jouw lithium accu?

Sommige verbruikers aan boord gebruiken een korte tijd heel veel stroom. Denk daarbij aan een ankerlier, boegschroef, elektrisch kooktoestel of een zware omvormer. Je accubank moet daar op berekend zijn. In de specificaties van je accu zal vermeldt staan wat de continue maximale uitgaande stroom is. Voor een 100Ah accu kan dat bijvoorbeeld 100A ofwel 1200 Watt zijn. Wanneer je twee van deze accu’s installeert, vermenigvuldig je deze maximale stroom naar 200A, ofwel 2400 Watt. Wil je dus een ankerlier van 1500W laten draaien op een accubank met deze lithium accu? Dan heb je een bank nodig met minimaal 2 accu’s.

2. Lithium accu opladen met gewone acculader?

Belangrijk om na te lopen bij het installeren van je lithium accu zijn de laders aan boord. De belangrijkste is de walstroomlader. In de documentatie van de accu vind je de optimale laadinstellingen waarmee de lader ingesteld kan worden. Op moderne laders kun je vaak een lithium of LifePo4 laadprofiel instellen die overeenkomt met deze laadinstellingen. Bij bijvoorbeeld de Victron laders en mppt’s doe je dit heel eenvoudig via de Victron app. Loop deze instellingen zeker na en pas dit aan. Dit komt de levensduur van je accu’s ten goede en zorgt er ook voor dat je lithium accu’s sneller volgeladen worden.

Heeft je acculader twee of meer uitgangen? Let er dan op of per laaduitgang een eigen laadprofiel ingesteld kan worden zodat je voor de start- en/of boegschroefaccu en voor de lithium een eigen laadprofiel kunt kiezen. Bij veel laders kan dat helaas niet. In dat geval is het het handigste de oude lader alleen voor de start- en/of boegschroefaccu te blijven gebruiken en een nieuwe lader te kopen voor de lithium accu. Er is een extra reden om een extra acculader te willen plaatsen en dat is een positieve. Lithium accu’s kunnen namelijk extreem snel geladen worden, veel sneller dan loodzuur. Installeer je dus een zwaardere uitvoering aan boord, bijvoorbeeld een 30A lader, dan heb je met die lader een 100Ah Lithium accu in iets meer dan 3 uur tijd van leeg naar volledig vol!

Niet vergeten: denk ook aan de laadregelaars van de zonnepanelen of windgenerator.

Stroom komt niet alleen van de walstroom, misschien wek je ook wel stroom op met zonnepanelen, een windmolen of een hydrogenerator. Ook daarvoor kun je op dezelfde manier het laadprogramma vergelijken en kiezen met behulp van de adviestabel van Sunbeam.

Is het logisch ook mijn startaccu te vervangen door lithium?

Nee, dat adviseren we om niet te doen. Een startaccu heeft, ook in lood uitvoering, vaak een lange levensduur. De reden is dat een startaccu in vergelijking met een service accu maar beperkt ontladen wordt: alleen bij het starten. Vervolgens zorgt de dynamo ervoor dat bij het de haven uit motoren deze al snel weer vol is. Belangrijk criteria voor een startaccu is een hoog piekvermogen, daar scoren de Panther startaccu’s goed op, zie hier.  Dit zijn zeer betaalbare uitstekende lood accu’s vergelijkbaar met de Red Top accu’s van Optima en een betere en voordeligere keuze dan een lithium accu.

3. Kan ik de lithium accu bijladen met de dynamo?

Op dit moment is de kans groot dat je bij het starten van de motor zowel de startaccu als de service accu’s vollaadt. Maar de dynamo van de motor heeft geen instelbaar laadprofiel. Kun je daarmee dan direct je nieuwe lithium accubank laden? In de meeste gevallen is dat niet te adviseren. En dus een belangrijk aandachtspunt voor je installatie!

Je hebt grofweg drie opties:

1. De dynamo wordt niet ingezet om de service accu te laden
2. Je kiest voor een speciale drop-inn Lifepo4 accu van Sunbeamsystem
3. Je gebruikt een DC-DC lader en laadt de serviceaccu via de startaccu

We lopen de drie opties voor je langs:

1. Dynamo alleen aangesloten op startaccu

Plaats je een flinke capaciteit aan lithium (zoals bijvoorbeeld een 280Ah van PureAcell) en heb je ook opbrengst van zonnepanelen? Dan heb je misschien geen directe behoefte om ook op de dynamo de lithium bank te laden. In dat geval koppel je de dynamo simpelweg alleen aan de startacccu. Motor je een paar uur onderweg dan worden je service accu’s niet geladen.

2. Gebruik de speciale Plug & Play Lithium van Sunbeamsystem

De Smart Lithium accu van Sunbeamsystem is een zogenoemde drop-in accu speciaal ontwikkeld om zonder verdere aanpassingen aan randapparatuur geïnstalleerd te worden in plaats van je huidige loodaccu. Deze lithium accu kun je wel direct met je dynamo laden: het is letterlijk, lood accu eruit en Smart Lithium erin. Een interessante optie waarbij de accu zelf duurder is in aanschaf, maar je extra randapparatuur zoals een nieuwe lader en een dc-dc lader (zie optie 3) niet nodig hebt. Lees hier onze gids voor het installeren van een smart lithium accu. Veel klanten van ons varen met deze accu’s van Sunbeamsystem, met goede ervaringen!

3. Gebruik een DC-DC Lader

Een goede en veilige manier om de stroom van de dynamo bij de Lithium accu’s te krijgen is via een zogenaamde DC-DC lader. Je kunt dit apparaat vergelijken met een gewone acculader, alleen is de stroom in dit geval niet afkomstig van de walstroom, maar haal je de stroom van een andere 12 of 24 volt accubank, in dit geval de startaccu. Op de DC-DC lader kun je het laadprofiel heel specifiek instellen geschikt voor lithium. Een erg gebruiksvriendelijke DC-DC lader is die van Victron, beschikbaar in een 30A of 50A uitvoering.

Concreet: stel, je plaatst een PureAcell Lithium accu en wilt deze ook met de dynamo laden. Afhankelijk van hoe hoog de dynamo output is van je dynamo en hoe snel je wilt kunnen laden vanaf de dynamo kies je de 30A of 50A uitvoering van de Victron DC-DC lader. De DC-DC Lader plaats je simpelweg tussen je startaccu en je lithium bank. Via de Victron Connect app stel je het Lifepo4 laadprofiel in. Controleer in de app of de ‘motor stop detectie functie’ staat ingeschakeld, deze moet aanstaan. Dit is een handige functie die ervoor zorgt dat de lader herkent of de dynamo loopt of niet en automatisch alleen aanslaat als de dynamo stroom levert. Zo voorkom je dat je de startaccu onbedoeld kunt leegtrekken. Dat was hem, de DC-DC lader van Victron is erg eenvoudig te installeren!

4. Vergeet de kabels niet!

Bij de installatie van je nieuwe accu(‘s) is onze ervaring dat het verstandig is de accukabels te vervangen door nieuwe kabels met verse degelijke aangeperste kabelogen. Dit is echt belangrijk: hierdoor garandeer je een minimale weerstand, optimale (ont)laadefficiëntie en voorkom je onbalans door slechte of verouderde contacten. Lithium accu’s zijn hier erg gevoelig voor. Sluit je meerdere accu’s parallel aan, zorg er dan voor dat de kabels van voldoende dikte zijn en van gelijke lengte. Zorg er ook voor dat als je meerdere accu’s parallel aansluit dat deze eerst afzonderlijk helemaal volgeladen zijn. Check vervolgens de spanning / het voltage op elke afzonderlijke accu. Dat kan met een multimeter of via de app die bij veel lithium accu’s beschikbaar is. Zijn deze gelijk? Dan kun je de accu’s parallel aansluiten en vormen ze vanaf dat moment 1 accubank.

Checklist

• Acculader goed ingesteld? Check!
• Zonnepaneel en windgenerator laadregelaars ingesteld? Check!
• DC-DC lader voor dynamo geïnstalleerd? Check!
• Nieuwe kabels geïnstalleerd? Check!

Dan ben je klaar om te gaan en te genieten van alle voordelen van een lithium accu’s aan boord. Goede vaart!

Welke lithium accu’s verkopen wij en waarom?

We werken voor lithium accu’s samen met de merken Sunbeamsystem en PureAcell.  Twee merken die staan voor hun product en dat ondersteunen met lange garanties (4 of 5 jaar) en serieuze support. Daarbij zijn het merken die zich beide in productontwikkeling specifiek richten op de watersport en daar interessante functies voor ontwikkelen.

Sunbeamsystem: unieke plug & play lithium accu’s die geschikt zijn om loodaccu’s te vervangen zonder verdere aanpassingen aan randapparatuur. 5 jaar garantie en hoge kwaliteit cylindrische cellen. Duidelijke goed ontwikkelde app waardoor accumonitor niet nodig is.

PureAcell: Nederlandse fabrikant met ook A-kwaliteit cellen met een bredere range aan capaciteit van accu’s dan Sunbeamsystem. Zeer interessant voor het installeren van een grote lithium accubank als je bijvoorbeeld langere tochten wilt maken. Aantrekkelijk geprijsd. Speciale Victron BUS integratie beschikbaar! Aandachtspunt: het laden van de accu’s komt preciezer dan bij Sunbeamsystem en dat stelt eisen aan de randapparatuur.

Vragen?

Ben je enthousiast voor een ombouw naar lithium? We puzzelen met plezier met je mee om een goede setup op maat uit te denken. Mail ons gerust je plannen op info@sailspecials.nl of maak een afspraak voor onze winkel in Leiderdorp, dat puzzelt nog makkelijker. Ook kabels persen en iets op maat uitwerken kunnen we in de winkel voor je verzorgen. Wel fijn als we van tevoren weten dat je komt, dan kunnen we daar de tijd voor nemen.